Şamanizm Makaleler 2
ŞAMANİK MEVSİMSEL RİTÜELLER
İlkbahar Ritüelleri
Nevruz, yani yılbaşı ve baharın gelişi, gece ile gündüzün eşitlendiği 21 Mart civarında kutlanır. Bu ritüelin amacı, yeni yılın başlangıcını karşılamak, toprağı ve doğayı uyandırmak ve arınmaktır. Bu dönemde ateş üzerinden atlanarak günahlardan ve kötü ruhlardan arınma gerçekleştirilir. Kımız ya da süt toprağa sunu olarak verilir. Davul eşliğinde bahar ruhları ve ata ruhları çağrılır. Şaman, kozmik ağacın uyanışı ve doğanın canlanışı üzerine bir ritüel yapar. Bu ritüel hayatın yeniden doğuşunu ve Ülgen’in göğe çıkışını simgeler.
Yaz Ritüelleri
21 Haziran civarında yapılan Yaz Gündönümü ritüeli, güneş tanrısına şükran sunmak ve tarlaların bereketi için dua etmek amacı taşır. Güneş doğarken yüksek bir tepeye çıkılır, şaman doğuya dönerek Ülgen’e dua eder. Ateş yakılır ve tütsü ile göğe duman gönderilir. Genellikle sütlü yiyecekler veya beyaz koyun gibi kurbanlar sunulur. Bu ritüel, güneşin zirveye çıkışını ve ışığın gücünün korunmasını simgeler.
Yazın ortasında yapılan Kımız Töreni ise kımızın ilk yapılışını onurlandırmak ve doğa ruhlarına teşekkür etmek içindir. İlk yapılan kımızdan toprağa, ateşe ve suya sunular yapılır, kımız kutsal sayılır ve içilmeden önce dua edilir. Şaman, toprak ve gök ruhlarına şükür ritüeli düzenler.
Sonbahar Ritüelleri
Hasat Sonu Töreni sonbaharın ortasında, genellikle Eylül sonu ile Ekim başında yapılır. Toprak Ana’ya teşekkür etmek ve kötü ruhlara kurban sunarak gelecek yılın bereketini güvence altına almak amaçlanır. Hasadın ilk ve son ürünlerinden sunular yapılır, şaman tarlalardaki ruhlara veda eder. Genellikle siyah keçi gibi hayvan kurbanı Erlik’e sunularak kötü ruhlar uzaklaştırılır. Bu ritüel doğanın dinlenmeye çekilmesini ve ruhların geçiş zamanını simgeler.
Güz ortasında yılın son dolunayında ise Atalarla Buluşma günü düzenlenir. Bu günde ataların ruhları onurlandırılır ve gelecek yıl için rehberlik istenir. Atalara yemek bırakılır, şaman ruh çağırma ritüeli ile ataların ruhlarını çağırır ve ruhlara davul, dans, şarkı ve tütsüyle selam verilir.
Kış Ritüelleri
Kış Gündönümü Ritüeli, 21 Aralık civarında karanlıktan aydınlığa dönüşü kutlamak ve güneşin yeniden doğacağına dair umudu pekiştirmek için yapılır. Ateş merkezde yakılır, etrafında daire olunarak şarkılar söylenir. Şaman ateş ruhunu çağırarak koruma ister, eski eşyalar ya da sembolik kötülükler ateşe atılarak arınma yapılır. Bu ritüel, güneşin yeniden doğmasını ve Ülgen’in yeniden güç kazanmasını simgeler.
En soğuk kış günlerinde, Ocak ile Şubat arasında yapılan Kış Kurbanı ise yeraltı ruhlarını yatıştırmak, hastalık ve ölümden korunmak amacı taşır. Siyah renkli hayvan kurban edilir, şaman Erlik’in sarayına ruhsal yolculuk yapar ve dualar ile tütsülerle koruma istenir. Bu ritüel, ölümle barış yapmayı ve kışı sağ salim atlatmayı simgeler.
